Ja, we gaan het nog eens over de JSF hebben. Als vaste Retecoollezer bent natuurlijk allang op de hoogte van het algehele succes van de Joint Strike Fyra Faalhaas Fighter, bekend als de F-35. De stukprijs is inmiddels verdubbeld, de productie, die oorspronkelijk in 2005 moest beginnen, laat nog even op zich wachten en ook andere zaken lopen niet heel voorspoedig. SecAF Deborah Lee James geeft nu toe dat er best wat problemen zijn geweest bij de ontwikkeling van de JSF. “We zijn er te lang mee bezig en het heeft ons veel meer geld gekost dan we voor mogelijk hadden gehouden.” Dat klopt wel aardig ja. Intussen is dat ding zo duur dat de US Navy de F-35C bestellingen reduceert, mogelijk tot maar 12 per jaar.
Dat de F-35 het niet heel goed presteert in 1-op-1 gevechten erkent ze. Onze eigen Minister Hennis zegt daarover dat de JSF daar ook niet voor bedoeld is. Het idee is om juist op grote afstand al targets uit te schakelen en daardoor niet in één-op-één confrontaties terecht te komen. Dit beeld lijkt James te bevestigen. Hoewel: niet helemaal. Waar Hennis zegt dat operationele toestellen hier al in slagen, zegt James dat de F-35 een heel ander vliegtuig gaat zijn als het volledig operationeel is. De JSF gaat dan targets op ‘honderden kilometers afstand kunnen zien’. Dat is nogal een verschil, want de huidige versie lijkt inderdaad niet heel erg goed in luchtdoelen spotten, maar eerder goed in gronddoelen op middellange afstand. Voorlopig kun je in ieder geval nog niet spreken van een heel geslaagd project. De vier pilaren waarop het project vanaf dag 1 stoelde zijn betaalbaarheid, dodelijkheid, overlevingskracht en onderhoudsvriendelijkheid, en hoewel de F-35B inmiddels minimale operationaliteit heeft bereikt, wil dat dus zeggen dat die doelen niet bepaald gehaald zijn. Eén ding had Lockheed in 2003 echter wel gelijk in: De F staat voor Future. Alleen dan anders.
Die strategie van op grote afstand je doelen naar beneden halen is er trouwens ook één van John Stillion. In 2008 was hij degene die over de JSF “can’t turn, can’t climb, can’t run” schreef in een RAND-rapport. Daarna kwam hij bij het Center for Strategic and Budget Assessments terecht waar hij aan “Trends in Air-to-Air combat” werkte. Daarin stelt hij een oplossing voor waar op lange afstand een vloot bewapende drones als spotter voor een crew met lange-afstandswapens en sensors aan boord van een vliegtuig dat geoptimaliseerd is voor lange afstand air-to-air strikes – dan heb je snelheid en wendbaarheid niet nodig omdat je gewoon als eerste schiet. Toeval?