Gemeente Leiden en misbruik van de Wob

De fax staat sinds vanochtend roodgloeiend in de retebunker. Iedereen en z’n moeder aan de lijn. Of we nu.nl gelezen hebben (nee natuurlijk niet, buiten aftrekken en paprikasjips eten en af en toe wat baggermuziek op den RC’s pleuren doet het grootste smaldeel van de redactie gevoeglijk weinig). Wat blijkt, een Utrechter (op zichzelf al genoeg reden om uit de redactie geweerd te worden) heeft de Gemeente Leiden in een ruime twee maanden in totaal 39 brieven gestuurd. De Gemeente Leiden is toen naar de rechter gestapt en heeft gevraagd of die even een mooie dwangsom erop wilde zetten als die olijke snuiter door bleef schrijven. En daar is uitspraak gedaan en de rechtbank heeft geoordeeld dat wobverzoeken sturen stout is wanneer het er veel zijn en je je best doet die te verstoppen in een brief. Logische conclusie eigenlijk. Nu heeft Retecool Juridisch onlangs de Gemeente Leiden ook bevraagd omtrent het onderwerp misbruik van de Wob maar zoals u ons kent, met open vizier en in 1 enkel verzoek. Dus allereerst: nee, er zit niemand van de Retecool redactie in de bak. Dan zou er namelijk eerst sprake moeten zijn van strafbare feiten en zoals u zult begrijpen is de voltallige RC redactie voorzien van een roomblank strafblad, daarbij was de aanhef van de brief “Verzoek om openbaarmaking op grond van de Wob”. Dat laat weinig onduidelijkheid over.

Wat was onze nieuwsgierige oortjes namelijk ter ore gekomen; De Gemeente Leiden zou dus verzoeken van burgers zonder hoor/wederhoor of navraag direct bestempelen als misbruik van de Wob waarna men vervolgens de betreffende burger bedreigde met legale stappen wanneer het verzoek niet ingetrokken werd danwel werd er (zoals ook in de zaak die voor de Rechtbank kwam) geweigerd inhoudelijk op het verzoek in te gaan op grond van misbruik van de Wob. Interessant om op te merken is dat de Wob geen anti-misbruik bepaling kent dus dat puur bestuursrechtelijk zo’n buitenbehandelingstelling niet zou kunnen. Nou zijn ook rechters gewoon mensen dus ze zouden in een bestuursrechtelijke procedure ondanks dat de wet anders voorschrijft zomaar een overwinning kunnen behalen maar ze hebben blijkens de recente uitspraak dus gekozen voor het civielrecht. De zogeheten “onrechtmatige daad“. De aanleiding voor de Rechtbank om het verzoek van de Gemeente toe te wijzen is zesledig:

1. De verzoeken zijn verstopt tussen een zooi algemene informatie
2. De verzoeker heeft in een vrij kort tijdsbestek van circa twee maanden een aanzienlijke hoeveelheid Wob-verzoeken met betrekking tot zeer uiteenlopende onderwerpen ingediend bij de Gemeente
3. De verzoeker heeft geen overtuigende/redelijke verklaring kunnen geven voor het indienen van zijn verzoeken
4. Na dreiging met de procedure is hij gestopt met nieuwe verzoeken doen
5. De verzoeker heeft geen bezwaar aangetekend tegen buiten behandelingstelling van de verzoeken
6. Wanneer de beslistermijn verstreken was heeft hij de Gemeente ingebreke gesteld

De eerste is helder. Als je niet duidelijk bent in dat je informatie vraagt en het er veel van weg heeft dat je zaken verstopt dan ben je niet netjes bezig. De tweede hoeft op zich geen probleem te zijn maar gecombineerd met 3 ziet de Rechtbank dat als een probleem. Nu is dat vanuit civiel oogpunt geen probleem maar in het beoordelingskader van de Wob is relevant dat je geen belang hoeft te stellen. Dat mag niet meegewogen worden zelfs. In die zin is het dus vreemd dat de Rechtbank dat als argument ziet voor mogelijk misbruik van bevoegdheid. Vier is een hele logische. Als een overheidsorgaan stelt dat ze de pliers en de blowtorch klaar hebben gelegd om medieval op je aars te gaan dan zou je als burger zomaar eens kunnen beslissen om even je pootje van het gas te halen. Maar, gecombineerd met nummer vijf heeft dat wel weer een vreemd effect. Het staat uiteraard iedereen vrij om geen rechtsmiddel aan te wenden tegen een afwijzend besluit maar wanneer je zoveel verzoeken doet en je besluit vervolgens in het geheel niet tegen deze afwijzingen in te gaan kan de vraag gesteld worden in hoeverre je daadwerkelijk naar de informatie nieuwsgierig was. Je kunt dan minimaal in bezwaar betogen dat je geen misbruik maakt en nog steeds de bedoelde informatie wenst. En de zesde is natuurlijk volstrekt ridicuul. Als er niet tijdig beslist wordt heb je het volste recht ze even aan hun bestuursrechtelijke jasje te trekken. Probleem in deze zaak is geweest dat door alle omstandigheden samen het meer weg had (zeker gezien deze serie verzoeken ook bij andere Gemeenten zouden zijn gedaan, hoi intern VNG forum) van een poging een termijnoverschrijdinkje te verzilveren.

Zo zijn in 2013 al eens raadsvragen gesteld over de exacte kosten van de Wob in Leiden. Hier het antwoord van het college van Betweter en Wijsneuzen Burgemeester & Wethouders. Per 29 juli 2014 is de elektronische weg (fax, email etc) afgesloten en kan enkel gewobt worden via een formulier. Dat besluit staat hier. Nou heeft Leiden een moeizame relatie met de Wob. In 2011 wilden ze 23,50 gaan rekenen per kwartier naspeuringen. Mag niet van het hoogste Rechtscollege maar toch geprobeerd uiteraard.

Om terug te komen op het verzoek van Retecool Juridisch aan de Leidse sleuteltjes, dat ging dus over het misbruik. Daar op kwam, na heel veel rekken, etteren, eikelen, in verzuim stellen en ridicule eisen stellen (waar de vereniging diep voor gebukt heeft) eindelijk een besluit. De bijlage (de bedoelde documenten die relevant zijn met betrekking tot het misbruik) staat hier ter download. De snode snotterbol die dus van de Rechtbank het deksel op de taas heeft gekregen is naar het zich laat aanzien verzoeker H. We gaan deze week in de bunker strooitjes trekken wie op het fietsje naar Leiden gaat om de stukken in te zien, dat scheelt legeskosten versus in kopie toegezonden gekregen. We besteden de bierpot liever aan het aanschaffen van bier dan aan het betalen voor kopietjes van brieven van smerige Utrechtse misbruikers.