TTIP, het Transatlantisch Handels- en Investeringspartnerschap, is inmiddels aardig berucht. Het verdrag moet een brede handelsovereenkomst vormen die niet alleen de huidige, sowieso reeds lage, importheffingen tussen de VS en de EU voor een groot deel moet opheffen maar ook afspraken over harmonistatie van regels op o.a. de gebieden handel, douaneregels, voedselveiligheid en intellectueel eigendom.
TTIP moet eigenlijk dit jaar nog getekend worden wil er enige hoop op zijn dat dit in 2018 nog in gaat, maar noch de EU noch de VS willen afdingen op dekking van het verdrag door zogenaamde ‘controversiele’ onderwerpen erbuiten te laten vallen. Op 20 januari is Obama er klaar mee in de VS, daarna volgen verkiezingen in Duitsland en Frankrijk en tenslotte ook nog verkiezingen voor een nieuw Europees Parlement in 2019.
Maar als men dit jaar nog wil tekenen, moet het verdrag dit jaar nog uitonderhandeld zijn. Eén van de onderhandelingspunten, waar de EU harde eisen stelt, is op het gebied van intellectueel eigendom. In de EU zijn geografische productnamen door de wet beschermd. Zo moet Goudse kaas uit Gouda komen en Parmaham uit Parma. De EU wil deze bescherming doorvoeren in het handelsverdrag. De VS zit daar minder op te wachten. De kaasindustrie uit Wisconsin is bijvoorbeeld goed voor zo’n 1,3 miljard kilo kaas – met namen als ‘Feta’ en ‘Parmezaan’. Als de bescherming voor geografische indicaties ook voor die kazen gaat gelden, gaat dat de Amerikaanse zuivelindustrie veel geld kosten.
Niet zo’n wonder dus dat de zuivellobbyisten zelf liever zien dat het hele onderwerp van tafel verdwijnt bij de onderhandelingen. De Europese Commissie doet daar echter niet aan mee en publiceerde in het kader van een aparte tussenronde aan onderhandelingen 2 weken terug een document met voorstellen om toch te proberen tot een werkbaar systeem te komen. Echter, hoe succesvol dit is moet nog maar blijken, want zoals Bill Watson van het Cato Instituut terecht zegt:
“If no one is using those as a generic name in the United States, no one is going to oppose protecting it. But at the same time, if it gets protection, it doesn’t really do anything or change anything for the EU. It won’t change any behavior in the market, because no one was using that name anyway.”
Exact: de EU speelt deze kaart niet omdat ze een handelsvoordeel waar niemand wat aan heeft binnen wil halen. De vraag is dus of de strategie om per specifieke GI te onderhandelen over (het niveau van) bescherming nog resultaat gaat opleveren voordat Obama straks de sleutel van het witte huis aan Hillary of Trump geeft en laatst genoemde al dan niet gaat eisen dat zij voortaan alle feta maken en wij dat voor ze gaan betalen.
Goudse kaas hoeft niet uit Gouda te komen. De EU heeft in al zijn wijsheid besloten dat Goudse kaas geen BOB is (maar Noord-Hollandse Gouda wel).
Geografische productnamen: Champagne, Cognac, Port om er een paar te noemen. Enkele jaren terug heeft het de Fransen nog een rib uit het lijf gekost om Californische Champagne van de lijst met bubbeltjes water te halen.
Maar ik kan me voorstellen dat de Amerikanen de Havana sigaren uit Florida niet willen hernoemen. (Ook al hoeft dat nu nog niet, er bestaat een toekomstige dreiging.)
Veel lastiger wordt het met minimale producteisen.
Voorbeeld: In de US heeft men een vage norm voor pluimveebedrijven (men meet altijd langs de randen van het erf, dat geldt voor ammoniakuitstoot en ook voor het aantal dieren per vierkante meter). Daarom mogen er in de US geen ongewassen (desinfectie) eieren verhandeld worden. In Brittannië mogen geen gewassen eieren verkocht worden (droog afvegen en bestralen met UV-C mag wel).
Hetzelfde voor geslachte kip; in de US is chloreren verplicht (Kentucky Fried Chicken (KFC) mag in Nederland kip uit de US importeren, maar in de meeste EU-landen niet), in de EU is chloreren van voedsel expliciet verboden (grondslag is een ARBO-regel, geen voedselgezondheidsoverweging)