De “Visie” op betalen in het OV

De visie van het NOVB op betalen in het OV is deze week uitgekomen, waarin voorstellen worden gedaan voor de toekomst van betalen in het OV. Een visie, dat klinkt goed. Dat klinkt als iets wat het lichtelijk schizofrene OV in Nederland prima kan gebruiken. Dit document werd dus in de bunker gretig verslonden als door een roedel hongerige honden. Een vergelijking met ’s nachts heel veel trek in slechte döner hebben omdat het er op dat moment lekker uit ziet en uiteindelijk toch wat misselijk naar huis gaan is hier overigens op z’n plaats. We nemen even een paar hoogtepunten met u door.

Laten we beginnen bij het begin. Wat vind het NOVB van de OV-chipkaart? Om u er even aan te herinneren: de OV chipkaart is een project dat klauwen met geld gekost heeft en na jaren vertraging (in 2008 was de beoogde invoerdatum nog 1 januari 2009) uiteindelijk tegen de zin van velen toch als enige betaalmiddel is ingevoerd, waarmee na jaren nog steeds nogal wat problemen en onduidelijkheden zijn en waarover in 2014 de klachten zijn verdubbeld ten opzichte van het jaar daarvoor. Nou, retecoollezer, het zal u wellicht verbazen, maar dat is dus een daverend succes met wat ‘kleine tekortkomingen’ voor internationale reizigers en mensen met een functiebeperking.

Het gemak voor veel reizigers is toegenomen met deze nieuwe manier van reizen met één kaart. De algemene tevredenheid is groot. Naast dit succes kent de OVchipkaart ook tekortkomingen. (…) De OV-chipkaart werkt naar tevredenheid maar kan nog verder worden verbeterd door bijvoorbeeld reizen op rekening uit te breiden.

Dus moet er een visie op nieuwe betaalmethodes komen. Even analyseren hoe mensen de enige beschikbare betaalmethode gebruiken.

De meeste reizigers gebruiken de OV-chipkaart op de wijze waarvoor deze 10 jaar geleden is geïntroduceerd: een prepaid systeem waarmee de reis direct van het saldo op de kaart betaald wordt.

En die reizigers die niet bij de meeste horen dan? Brenno en een paar SP-kamerleden. Goed, andere betaalmethodes dus, want “de reiziger krijgt meer keuzemogelijkheden over hoe hij betaalt voor zijn reis.”

Bankpas

Weet je nog, die goeie ouwe tijd van voor de OV-chip kaart? Dat je dan naar een automaat ging en een kaartje kocht en dat dan aftikte met je pinpas en niet een borgsom van €20 nodig had om voor €3 te moeten reizen? Enige miljarden later (niemand weet precies wat de kosten van het OV-chipkaart project totaal waren, maar minstens 1,3 miljard euro belastinggeld na 2000 is er aan uitgegeven) en net iets meer dan een jaar na het afschaffen van het papieren treinkaartje komt ook het Nationaal Openbaar Vervoer Beraad tot de conclusie dat dat toch wel verdomd handig zou kunnen zijn.

Met de kennis van nu kan de bankpas een enorme bijdrage leveren aan het gemak voor de reiziger, omdat er geen extra kaart gekocht of extra saldo geladen hoeft te worden.

Hoezo ‘met de kennis van nu’? Het bezwaar tegen het moeten kopen van een dure kaart stond al in een Tweede Kamer-rapport van de SP van Januari 2010[PDF], ruim voordat die chipkaart definitief door de strot van de reiziger geduwd werd.

Be In Be Out

Nee, dit is niet de titel van het nieuwe sociale sexnetwerk van Kim Holland of een slechte pornofilm, maar de naam van een beoogde nieuwe betaalmethode. Behaalde resultaten in het verleden bieden weliswaar geen garantie voor de toekomst, maar toch mag u er alvast lichtelijk vanuit gaan dat de titel zeker een referentie is aan de mogelijkheid dat de reiziger genaaid gaat worden.

Kern is dat de reiziger bij wijze van spreken niets meer hoeft te doen. Hij reist gewoon met het OV en ziet de uiteindelijke betaling op zijn bankrekening, Google Wallet, creditcardrekening of bijvoorbeeld Bitcoin account.

Maar wat is het? We vragen het Siemens:

Maximum convenience when accessing public transport systems: contactless, with no need to actively read in a Smartcard via an access control system. Siemens has done the technical development for just such a solution to record a Smartcard via radio-controlled room monitoring. Using this system, the Smartcard is recorded wirelessly within the vehicle, and completed stretches and changes of class are automatically registered. Using this system, payment is made accurately based on the most favorable rate, depending on the nature and scope of the use made.

De afkorting hiervan, BIBO, kunnen we dus vrij makkelijk omkatten naar BigBro, want dit klinkt wel heel privacy-gevoelig. Maar wacht, er is meer! Want hierboven gaat het over een smart card, maar de NOVB is daar niet tevreden mee: die wil dat u dat even met uw smart phone gaat regelen. Jazeker! En dat moet controleerbaar zijn dus of u uw telefoon ook even wilt laten scannen door controleurs. Check daarvoor dit verhelderende plaatje. Zeiden we trouwens net iets over ‘niets meer hoeven doen’?

De OV-chipkaart zelf

Zo’n jubelverhaal over de OV-chipkaart is het niet want zelfs in dit hosanna-document schemert toch wel door dat de problemen met de kaart zoals het opgezet is ervoor zorgen dat het niet de eindoplossing qua treinvervoer (en ander OV) aftikken is. Daarmee komen overigens ook toe aan de titel van dit stukje. Weet u nog? Het zorgeloos reizen? Niets meer hoeven doen omdat BigBro alles voor je in de gaten houdt en dat ook automatisch voor je aftikt? Goed bedoeld om het ons allemaal makkelijker te maken.

Investeringen blijven nodig in reizen op rekening waardoor reizigers geen borg/initial fee meer op hun OV-chipkaart hoeven te zetten omdat de verwerking in de backoffice gaat plaatsvinden. Het in gebruik nemen van de poortjes zal de reiziger daarnaast meer zekerheid geven over zijn status met betrekking tot het in- of uitgecheckt zijn.

Ja, u leest het goed. De visie op betalen in het OV bestaat tegelijktijdig uit het zo makkelijk mogelijk maken voor de reiziger waardoor alles volautomatisch gaat EN het volplempen van alle stations met poortjes die, als BIBO echt de toekomst heeft, met een beetje gemak een jaar nadat dat project afgerond is allemaal weer open mogen of omgebouwd mogen worden omdat BIBO-reizigers nou eenmaal niet wel niet wel
weutenwijveelnietofwel gaan in- en uitchecken.

Privacy

Mocht u zich vervolgens nog afvragen hoe het zit met de privacy, dan vragen de visionairs van de NOVB zich hetzelfde af. Want een visie hebben is leuk en aardig, maar het moet allemaal niet te moeilijk worden dus wordt privacy in het document van 40 pagina’s wel 9 keer genoemd: als vraag of als voorwaarde, in vergelijkbare constructies als deze:

De komende tijd zal de vraag beantwoord moeten worden wanneer het voor de reiziger beschikbaar komt en hoe om te gaan met de privacy van de reizigers.

U ziet: bij deze visionairs is uw privacy in goede handen, die is vanaf het begin af aan in alle plannen meegenomen en daar staan keiharde waarborgen voor. Nou, wij heffen het glas alvast in de bunker: op BigBro en de toekomst!