Dialecten! Wittewel! Onniedan?

In deze tijd van globalisering lijkt het alsof er soort tegengestelde beweging gaande is, met een hang naar het extreem-lokale. Het is natuurlijk al een tijdje hip om zoveel mogelijk lokaal geproduceerd spul te eten, en ook het spreken van je plaatselijke dialect geldt al langer niet meer als een teken van gebrek aan elementaire scholing. Hoogste tijd derhalve dat onze grote vriend De Wetenschap zich eens op die dialecten zou gaan storten! In dit geval drie hoeraatjes voor Martijn Wieling van de Rijksuniversiteit Grunning, die een significant aantal proefpersonen sensoren in hun mond perste, om vervolgens te concluderen dat het verschil in gebruik van de tong de voornaamste verklaring is voor het verschil in dialecten. Waarmee een nieuwe Universitaire discipline genaamd Dialectometrie het licht zag. Populairwetenschappelijk samengevat houden Nederlanders in het Noorden hun tong veel verder naar achteren, terwijl sprekers van de zuidelijke dialecten hun tong veel meer voor in de mond doen. Hetgeen waarschijnlijk ook verklaart waarom Brabantse meisjes zo lekker kunnen tongen, maar daar wil ik nog wel een keer op grote schaal nader onderzoek naar doen. Overigens zijn er tal van subtiele varianten, kijk bijvoorbeeld in dit filmpje hoe men in Rotterdam de tong gebruikt. In het diepe zuiden van Limburg, tegen de Duitse grens aan, zijn de regionale verschillen in dialecten overigens zo groot dat men aan de ene kant van de woonkamer vaak niet eens de andere kant verstaat. Dialectometrisch gezien is het Limburgse stadje Helmond helemáál een vreemde eend in de bijt. Daar hangt de tong zelfs helemaal buiten de mond, en niet alleen tijden het spreken. Al met al leert dit onderzoek ons dat je aan iemand z’n tong kan zien waar-ie vandaan komt.