Zoals u weet gaat uw aller Jake graag op bezoek bij dingen. Niet alleen omdat dat leuk is, maar ook omdat u het dan niet hoeft te doen. Gisteren was hij te vinden in de Stadsschouwburg Amsterdam om daar heel erg hetero-normatief de door het weblog Vileine georganiseerde ronde tafel discussie bij te wonen. Het thema was: “Moeten we het met mannen doen?” Alle vrouwe flauwe grappen ten spijt, was dit een leerzame avond.
Voor de gelegenheid was er een panel samengesteld, met als gespreksleider Linda Duits. Gasten: Jens van Tricht (Emancipator), Justine van de Beek (Stellingdames), Quinsy Gario (Bekend van zijn strijd tegen Zwarte Piet) en Hella Dee (Proud, gelijke rechten voor sekswerkers) Vileine “wilde uitzoeken uit wat de rol van mannen in het nieuwe feminisme is. Hebben zij eigenlijk wat aan het feminisme, wat moeten we met de machocultuur en waarom heet het eigenlijk niet egalitarisme?”
Manmoedig Gebaar
Omdat het over mannen ging, was van tevoren opgeroepen om zoveel mogelijk mannen uit te nodigen. Uiteindelijk heb ik er een slordige tien geteld en Ewout Klei, de alt right troll van het zieltogende Jalta, die zich vooral op Twitter zat af te vragen waar de moslims waren. Na de pauze zagen we deze sneuneus niet meer terug. Uw redacteur kan bevestigen, noch ontkennen of hij hier iets mee van doen heeft gehad.
He For She
De avond werd geopend met een betoog van Marije Cornelissen over het door Emma Watson gelanceerde He For She: een initiatief waarbij mannen, al dan niet op hoge posities, worden gevraagd om iets actiefs te doen voor gelijke rechten en plichten voor vrouwen. Grappig genoeg stond als prominente man in Nederland naast Klaver en Pechtold, ook Mark Rutte op de lijst. Terecht werd later ook opgemerkt dat er vooral een zweem van politiek opportunisme over deze deelname hangt. Enfin, je hoeft maar naar het stemgedrag van de partijen over de homolessen op school te kijken om te beseffen dat dit dichter bij de cynische waarheid ligt dan we soms zouden hopen.
Linda stelde vervolgens aan het panel de vraag wat zij van dit initiatief vonden. Wat mij vooral opviel, was dat het vooral over de semantiek ging (He for she klinkt als de traditionele Ridder op het Witte Paard die de vrouw wel eventjes zal komen redden) en van Jens vernamen we dat er binnen de feministische beweging (zoals in elke activistische club) meerdere stromingen zijn die het onderling ook niet echt eens zijn over wat nou wel en niet kan. Zo is er een stroming die sekswerk als vrouwenonderdrukking ziet in plaats van, zoals door Hella gepropageerd, een volwaardig beroep waar mensen ook voor gekozen kunnen hebben.
De verschillende panelleden werd vervolgens gevraagd naar hun visie op de hamvraag “zijn mannen nodig / noodzakelijk om gelijke rechten voor vrouwen cq. het feminisme te ondersteunen?”. Hierbij kwam vooral het verhaal van Justine goed uit de verf. Zij stelde daarbij dat mannen die de feministische beweging ondersteunen niet op ‘koekjes’ moeten rekenen. Daarmee bedoelde ze een schouderklopje omdat ze iets doen wat vanzelfsprekend zou moeten zijn. Hoewel ik het daar mee eens ben, denk ik dat als je ook andere mannen wil mee krijgen, je er niet aan ontkomt om het positieve van hun gedrag te benadrukken. Dat het normaal zou moeten zijn, wil niet zeggen dat dit al zo is.
Gestrekt Been
Hella Dee was wat militanter in bepaalde opvattingen. Zo vond zij het volstrekt normaal dat vrouwen seks gebruikten om ergens hun zin in te krijgen, na een vraag van Linda hierover. Ik merkte dat ik hier erg veel moeite mee had en nog steeds heb. Als je het hebt over gelijkwaardigheid in (machts) verhoudingen dan is het een beetje vreemd dat het gedrag van, bijvoorbeeld, pick-up artists als verwerpelijk wordt gezien en dit soort manipulaties niet.
Snappen of Niet
Desgevraagd stelde Quinsy dat je niet moet willen overtuigen: mensen snappen het, of ze snappen het niet. Ik denk dat er meer grijstinten zijn: het kan zijn dat er een groep welwillende mannen is die simpelweg niet nagedacht heeft over dit soort zaken of de impact van hun gedrag op de andere sekses. Nu werd deze discussie voor een welwillend publiek gevoerd, waarvan de aanwezige mannen op zijn minst dit soort initiatieven steunen. Ik sprak achteraf met Kevin Heller. Deze vroeg zich hardop af hoe een dergelijke discussie zou vallen bij een zaal gevuld met militairen, brandweerlui en politieagenten. Dit zijn ’traditioneel’ de groepen waar de platte opmerkingen over vrouwen niet van de lucht zijn. Ik denk dat juist in dit soort groepen er nog een hoop winst te halen valt. Het is vaak geen onwil of naargeestigheid die aan botte opmerkingen over vrouwen ten grondslag ligt, maar een gebrek aan besef over wat het doet met vrouwen. Justine stelde dat het bijvoorbeeld bij bouwvakkers het een soort aangeleerd gedrag is om vrouwen na te roepen, waarbij het niet gaat om de vrouw zelf, maar uit een soort raar verwachtingspatroon het toch wordt gedaan. Geconfronteerd met de impact van hun gedrag, kwamen dit soort mannen wel tot andere inzichten.
Maar de Mannen dan?
Een van de opmerkingen was dat mannen net zo vast zitten in opgelegde rolpatronen als vrouwen. Boys don’t cry en wat dies meer zij. Zo wist een man te vertellen dat hij zich ietwat gedwongen voelde om aan het ‘sixpack’ ideaal te voldoen. Desgevraagd zeiden een aantal aanwezige vrouwen dat het karakter uiteindelijk het belangrijkste is. Er werd vervolgens aan een aanwezige man in het publiek gevraagd wat zijn visie daarover was. Hij gaf aan dat hij zich wel eens gedwongen voelde om zin te maken voor seks. Hij gebruikte daarbij de uitdrukking “dan maak je maar zin”. Het panel viel daar nogal over, omdat deze kreet vaak negatieve connotaties heeft voor vrouwen. Gelukkig nam Linda het voor de beste jongen op en wist ze beter uit te leggen waar de schoen wrong. Wat mij bijbleef is de indruk dat er door sommige panelleden te veel de focus werd gelegd over de juiste formulering. Ik heb daar een dubbel gevoel bij: als woorden worden gebruikt om iets te downplayen, vind ik het terecht dat je iemand daar op aanspreekt. Dat was mijns inziens niet het geval hier.
Conclusie
Op de vraag of het feminisme mannen nodig heeft, is een voorzichtige ‘ja’ uit het panel op te maken. Over de precieze invulling daarvan verschillen, logischerwijs, de meningen. Ikzelf denk dat gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen de gewoonste zaak van de wereld is, of zou moeten zijn. Echter, willen dit soort initiatieven voet aan de grond krijgen, zul je de onbewust onbekwame mannen mee moeten krijgen. Dat ook zij gaan vinden dat er iets moet veranderen en er steeds ongelijkheid bestaat, moet dáár de norm worden. Het besef dat het aan hen is om op te houden met denigrerende opmerkingen maken ‘als grapje’, dat het idiote waanidee dat vrouwen meer het woord zouden voeren niet klopt en weten dat het niet normaal is dat vrouwen voor het zelfde werk minder betaald krijgen.
En heren, dat is iets wat wij onderling actief moeten gaan regelen. Dat begint al met je kinderen bijbrengen dat het oké is om met je GI Joe Barbie te spelen in je prinsenjurk. Zonder dat heeft het feminisme geen schijn van kans en valt het ten prooi aan ridiculisering door (alt right) idioten en hun lockeroomtalk.