Zet je geekpet even op, want we gaan het over de drie grote fantasyfranchises hebben: Lord of the Rings, Harry Potter en Star Wars. Die hebben namelijk een paar dingen met elkaar gemeen. Als in: best wel heel veel dingen met elkaar gemeen… In zoverre dat ze vrijwel identiek zijn. “Nou, Incognito, nu overdrijf je toch wel een beetje.” hoor ik je zeggen. Ja, daar staan wijven om bekend, maar ik zal het uitleggen en daarna mag je zeggen of het klopt.
De protagonist
In alle drie de franchises zit een mildcharactered protagonist. Ze zijn vrij identiek. Het is een jongeman zonder ouders (!) die eigenlijk niet zoveel karaktereigenschappen laat zien, maar wel de wereld moet redden. Ze zijn alle drie voornamelijk moedig, hoewel ze ook alle drie steeds enorm veel mazzel hebben. Daarnaast worden ze allemaal eigenlijk gedragen (soms letterlijk) door hun vrienden. We hebben het natuurlijk over Frodo Baggins, Harry Potter en Luke Skywalker. Die hebben allen een missie die, laten we wel wezen, zonder de hulp van hun kameraden nooit gelukt zou zijn.
Epic badguy
Wat is een franchise zonder een epic badguy die alleenheerschappij wil? De baddies die we nooit meer vergeten zijn Sauron, Voldemort en Darth Vader. Hoewel Sauron eigenlijk alleen een toren met een fikkend oog is en Darth Vader een beetje een emozeikerd, is Voldemort toch wel oprecht totally evil. Alle drie worden ze natuurlijk op heftige wijze verslagen, dus dat komt weer overeen.
Bestie sidekick
Een echte protagonist heeft natuurlijk een bestie sidekick; degene die soms een beetje voor comic relief moet zorgen, maar intussen ook snoeihard heerst. De boys in deze categorie zijn Sam Gamgee, Ron Weasley en Han Solo. Sam sleept Frodo eigenhandig Mount Doom op, Han helpt Luke om de Death Star te penetreren, en Ron… doet vast wel iets nuttigs, toch? Oh ja, die kan schaken.
De wijze mentor
Deze spreekt voor zich. De Wijze Mentor staat de protagonist bij met raad en daad, leert hem wijze lessen en geeft levensadvies in de vorm van quotable oneliners.
Gandalf: “All we have to decide is what to do with the time that is given us.”
Dumbledore: “It does not do to dwell on dreams and forget to live.”
Yoda: “Do, or do not. There is no try.”
Ze sterven ook nog eens alle drie, al komt Gandalf wel weer terug. (Daar komt de term ’to pull a Gandalf’ vandaan.)
Double agent
In de franchises zit een personage dat niet is wat hij in eerste instantie lijkt. Het zijn double agents! Saruman blijkt samen te werken met Sauron, Snape speelt onder één hoedje met Dumbledore en Palpatine is geen vriendelijke, welwillende kanselier, met zijn evil headturns. De double agents komen, net als de badguys, op onprettige wijze te overlijden. Twee ervan worden ergens vanaf gemieterd en eentje krijgt de tanden van een enorme slang in z’n nek. Tja.
Irritant cgi-personage
Irritant is natuurlijk in the eye of the beholder, maar we kunnen echt niet om Gollum, Dobby en JarJar heen. Die laatste is trouwens uitgeroepen tot meest irritante comic relief ooit, hoewel er een heel interessante theorie over hem bestaat. Klik hier om daar meer over te weten te komen. De cgi-personages zijn identiek omdat ze de boel verkloten. Elke. Keer. Weer. Natuurlijk spelen ze allemaal een pivotal rol in het plot van de franchise en helpen of redden ze de good guys toch ook verschillende keren. (Iets met een route door de marshes, ontsnappen uit Malfoy Manor en intermediair zijn tussen de Jedi en Gungans.) Ze moeten er nou eenmaal zijn, blijkbaar.
The good guys prevail
Uiteraard winnen de goeieriken! Frodo (en Sam) weten the One Ring in Mount Doom te kieperen, Harry expelliarmust Voldemort kapot en Darth Vader mikt Palpatine de diepte in. Hoera, het goede triomfeert en de slechteriken zijn verslagen! Uiteraard, want zo hoort het.
Sidecharacter duo’s
Er zitten ook nog sidecharacter duo’s in de franchises die voor (nog meer) comic reflief zorgen. We hebben het over C-3PO en R2-D2, de Weasley twins en Merry en Pippin. Deze koppels zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en ondersteunen de protagonisten in hun missies, terwijl ze bijdehand uit de hoek komen en plotwendingen veroorzaken.
Love interest die niets uitmaakt voor het plot
In iedere franchise hoort natuurlijk ook één of ander romantisch subplot te zitten die uiteindelijk geen moer doet voor het hele verhaal. Aragorn en Arwen zijn heel schattig, Hermione en Ron draaien zeven boeken (en acht films) om elkaar heen en Han en Leia zijn een mooi voorbeeld van opposites attract. Ja, leuk, maar echt nuttig is het allemaal niet voor de uiteindelijke uitkomst van het verhaal.
Dus
Dit waren dus tien punten waarop Lord of the Rings-franchise, Harry Potter-franchise en Star Wars-franchise zo goed als identiek zijn. Welke overeenkomsten kun je nog meer noemen?
Toch is er 1 heel groot verschil tussen deze drie. LOTR en HP zijn films gebaseerd op een boek. StarWars isnt’t.
Joseph Campbell, “The Hero with a Thousand Faces” ==> Thattaway
/Of er een Friese vertaling van is, weet ik niet
De drie franchises hebben echt hele epische en zeer herkenbare soundtracks. Star Wars en Harry Potter (HP 1 en 3) door John Williams. Na Hans Zimmer, de beste componist voor films.
Componeerde hij dat voor, tijdens of na ‘Help mijn man is klussert’?
🙂
Het is altijd zo mooi als je in een klap kan zien dat iemand alleen de films gezien heeft en heeft nagelaten LOTR of HP te lezen. Dan krijg je dit soort dingen.
Hahahahahahahaha, *gasp*, hahahahahaha. Jij denkt dat ik de Harry Potterboeken niet gelezen heb? Ik zit vermoedelijk op 50+ keer inmiddels. Ik ben vrij well-versed in het Potteruniversum. Ik durf wel een Potter-off met je aan, meneer De Greef. Tevens heb ik LotR ook gelezen, in twee talen zelfs, maar dat is zo’n 12 jaar geleden, dus wat ik daarover zeg is idd gebaseerd op de films.
Tsja, ik herken m’n hele leven ook terug in datzelfde verhaaltje.
Klassieke good-guy, bad-guy situatie, inclusief de zoekende romance en voldoende comic reliefs in de buurt.
Ben benieuwd of ik uiteindelijk in een vulkaan geflikkerd wordt, in een raketmotor of kapot-geabracadabra’d.
“De wijze mentor”
En Opa One Kenobi? Trouwens Vader was natuurlijk niet echt de Epic Badguy, maar een Goodguy die op het verkeerde pad kwam, maar op het einde toch weer de Juiste Keuze maakt.
Sorry, maar ik kan Obi-Wan Kenobi niet echt een mentor noemen. Als hij al een mentor was, dan een hele slechte. Kijk wat er van zijn eerste apprentice (Anakin Skywalker) is geworden…. Daarbij, de manier waarop hij is gestorven in A New Hope is niet echt een manier waarop je als voorbeeld wil sterven. Hij gaf gewoon op (onder het toeziend oog van zijn laatste apprentice, Luke). Ook al was Anakin Skywalker een moeilijk geval, hij had beter zijn best kunnen doen.
En een goodguy die op het verkeerde pad kwam? Oftewel….. wat is hij uiteindelijk geworden? Inderdaad, een badguy.
*drops mic*
Neen, uiteindelijk wordt hij alsnog een Goodguy, ik vermoed dankzij zijn goede mentor, Ome Kenobi.
Al deze franchises hebben prequels/sequels/spin-offs die slecht zijn en het originele verhaal niet ten goede komt. Ze maken de franchise en het originele verhaal zwakker.
Wiki 2 words: heroes journey.
A hero ventures forth from the world of common day into a region of supernatural wonder: fabulous forces are there encountered and a decisive victory is won: the hero comes back from this mysterious adventure with the power to bestow boons on his fellow man.
“Hero’s journey” op @Wikipedia:
https://en.wikipedia.org/wiki/Hero's_journey?wprov=sfsi1
Of wat @Monade zegt
Of dus de lifecycle van een vlinder.
The Matrix tikt ze ook allemaal aan. Het irritante CGI-personage is iedereen in de sequels.
Het is dan ook niet toevallig dat dat één van de duidelijkste (en best uitgevoerde) voorbeelden van the hero’s journey is, naast How to Train your Dragon (ook qua goede uitvoering) dan. Die “bug” die ze uit zijn buik moeten trekken lijkt zelfs wel geschreven te zijn om het verhaal nog beter bij de mal te laten passen. Ze mistten een “supernatural aid” puntje.