Oekraïne Referendum: Vitali Klitschko en de Revolutie

Eén van de redenen waarom je ‘ja’ moet gaan stemmen op 6 april is toch wel de inzet van Vitali Klitschko. Hij werd het boegbeeld van de Maidan-demonstraties die 21 November 2013 begonnen tegen de op dat moment zittende regering in de Oekraine. Aanleiding van deze demonstraties was dat die regering onder leiding van President Janoekovytsj het samenwerkingsverdrag met de Europese Unie wilde verwerpen en de banden met Rusland verder aan wilde trekken.

Wat begon als een kleine demonstratie van zo’n 2000 mensen, liep een paar dagen later met de hulp van social media uit tot een massale betoging van 50.000 man. Onder druk van de wereldwijde media-aandacht beloofde Minister-President Mykola Azarov nog eens naar het verdrag te kijken. Het antwoord van de demonstranten was een blokkade rond het regeringsgebouw en de boodschap dat ze pas weg zouden gaan als het verdrag getekend was. Toen op 29 November 2013 bekend werd dat de regering het verdrag niet zouden tekenen sloeg de vlam in de pan. Eén dag later werd de politie ingeschakeld om de demonstranten met geweld van het plein te verwijderen. De demonstranten waren niet voorbereid op het excessieve politiegeweld. Hierdoor vielen er veel gewonden bij de hardhandige ingreep. In plaats van naar huis te gaan, verzamelde de demonstranten zich opnieuw en vochten terug om het Maidanplein in Kiev opnieuw te bezetten. Hier beklom de nationale held en ex-profbokser Vitali Klitschko het podium om de demonstranten een hart onder de riem te steken.

Klitschko, geboren in 1971, leerde boksen op de legerbasis waar zijn vader officier was. Vanaf zijn 15e jaar begon hij wedstrijden te boksen voor het Oekraïense leger. Hij pakte vanaf die tijd ook kickboksen op. 10 jaar later was hij wereldkampioen in de militaire boksfederatie. In 1996 begon zijn professionele bokscarrière, die hij in 2013 afsloot na drie keer de wereldtitel te hebben veroverd. Op zijn CV staat dat hij in die tijd 47 wedstrijden heeft gebokst waarvan hij er twee heeft verloren. 41 van deze wedstrijden won hij op knock-out.

Naast het boksen was Klitschko ook geïnteresseerd in politiek en haalde hij zijn doctorale graad in politicologie aan de universiteit in Kiev. Vanaf die tijd vocht hij niet alleen voor de wereldtitel, maar zette hij zich actief in voor meer democratie en minder corruptie in zijn land. In 2008 trad hij toe tot de gemeenteraad van Kiev. In 2012 deed hij mee aan de parlementsverkiezingen en kreeg hij ook een zetel. Ook in die tijd zette Klitschko zich in voor meer democratie en mensenrechten en ziet hij de Europese politiek als rolmodel voor de Oekraine. Aangezien Klitschko een bekende naam was, werd hij door de wereldwijde pers tot boegbeeld gekroond.

De protesten tegen de regering werden feller toen bekend werd dat president Janoekovytsj in het geheim een handelsverdrag had getekend met Vladimir Putin. 500.000 demonstranten trokken naar Kiev om hun onvrede te uitten. Klitschko riep op om toch vooral vreedzaam te blijven en geen geweld te gebruiken tegen de politie. Op deze manier kon Janoekovytsj niets uitvoeren aangezien de wereldwijde pers het hele proces op de voet volgde. Vervolgens probeerde de regering de protesten te stoppen door de oppositie te censureren, social media te blokkeren en gsmverkeer te storen. Op 10 december gaf Janoekovytsj de opdracht om het Maidan plein te ontruimen waar de demonstranten, ondanks de barre winterse omstandigheden, nog steeds stand hielden.

Het geweld dat daarbij gebruikt werd door de politie was de aanleiding voor de veldslag op 11 december 2013. Die dag was opdracht gegeven aan de ME om het plein in zijn geheel leeg te vegen en het Gemeentehuis, dat werd gebruikt als hoofdkwartier van de oppositie, te ontruimen. Waar de ME niet op had gerekend was dat de groep van 5000 demonstranten in korte tijd was vervijfvoudigd en zich hevig verzette. Deze droop al snel af, wat de eerste overwinning was voor de oppositie.

Klitschko waarschuwde dat hoe meer geweld de regering toepaste, hoe groter de groep demonstranten zou worden en dat dit het domste was wat de regering had kunnen doen.

Intussen had een groep van ongeveer 10.000 demonstranten het Maidanplein weer ingenomen. De regering besloot dat er overleg moest komen tussen hen en de oppositie en besloot een debat te houden dat live op de televisie werd uitgezonden. Vreemd genoeg waren er steeds technische problemen als iemand van de oppositie aan het woord kwam.

Janoekovytsj voelde zich onderwijl geenszins gehinderd om wèl handelsverdragen aan te gaan met Rusland. Hij wapperde met de overeenkomst waarop stond dat Rusland financiële steun zou geven, de gasprijs ging verlagen en de handelsbetrekkingen ging verbeteren.

Op 17 december was er sprake van een poging om Klitschko uit de weg te ruimen. De protesten zwollen hierdoor verder aan. Janoekovytsj deed een poging de boel te sussen door te zeggen dat de regering in onderhandeling was met Europa en zelfs al enige overeenkomsten had getekend. Volgens de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radosław Sikorski was hier niets van waar.

Vier dagen later begonnen de oppositieleiders één voor één te verongelukken. Volodymyr Maralov, die een onderzoek naar corruptie binnen de politie leidde, werd neergeschoten tijdens een “roofoverval”. Naar eigen zeggen gebeurde dit met zijn eigen wapen. Op 24 december was Dmytro Pylypets, de man die de protesten vanaf het begin had georganiseerd, een lichaamsholte of 12 rijker.

Toen op Eerste Kerstdag journaliste en activiste Tetiana Chornovol werd gemolesteerd leek duidelijk wie er achter deze reeks van “ongelukjes” zat.

16 dagen het nieuwe jaar in nam het parlement een aantal wetten aan die protesten en samenscholingen verboden en geweld tegen demonstranten was rechtvaardigden.

Dit leidde op 19 Januari 2014 tot de grootste demonstraties tot dan toe. Meer dan 200.000 mensen trokken op naar het Maidanplein om te protesteren tegen deze dictatoriale wetten. Ze droegen schilden en helmen om zich tegen het politiegeweld te beschermen. De politie had opdracht gekregen de nieuwe wetten te handhaven. Wie dat niet deed werd gezien als oppositie en direct gearresteerd. Wat volgde was een drie dagen durende veldslag.

In de dagen die volgden werd de geheime politie ingezet om leden van de oppositie te arresteren en te molesteren of vermoorden. Ook mensen die gewond waren geraakt tijdens de protesten verdwenen op mysterieuze wijze uit ziekenhuizen. Janoekovytsj moedigde de politie aan door medailles uit te delen vanwege hun inzet voor het land.

In de loop van de tijd doken er anti-demonstranten groepen op in de stad die mensen die zich aan wilde sluiten bij de demonstranten bedreigde en molesteerde. Klitschko riep de demonstranten op zich te bewapenen en aan te vallen. Zijn medestander Arseniy Yatseniuk deed daar een schepje bovenop:

“Als protesteren betekent dat ik een kogel in mijn hoofd krijg, dan maar een kogel in mijn hoofd” ~Yatseniuk

Vanaf dat moment ging het goed mis. De groep demonstranten die zich had verenigd onder de naam Euromaidan viel uit elkaar in radicale en vredelievende groepen. De radicalen hielden zich bezig met plunderingen en opstootjes terwijl de vredelievenden nog steeds protesteerden op het plein.

Janoekovytsj bood onder druk van de Orthodoxe kerk aan om vredesbesprekingen te houden met de drie grootste oppositieleiders, Yatseniuk, Klitschko en Tiahnybok. Hij probeerde hen te verleiden met ministerposten, amnestie voor de gevangen demonstranten en een wijziging van de Oekraïense grondwet. Dit laatste zou inhouden dat de president, Janoekovytsj, minder macht zou krijgen.

Het royale aanbod werd afgewezen toen duidelijk werd dat dit de zoveelste truc van Janoekovytsj was om de protesten neer te slaan.

De Oekraïense persdiensten draaiden op volle toeren om de demonstranten van allerlei zaken te beschuldigen in een poging het volk zich tegen de demonstranten te laten keren. Het plan van Janoekovytsj werkte helaas tegen hem en ook zijn eigen achterban begon er genoeg van te krijgen. Eén voor eén stapten ministers op, of vluchtten naar het buitenland. Janoekovytsj beloofde de vredesonderhandelingen te blijven volhouden maar onderbrak deze onder het mom van ziekte. Later zou blijken dat hij in het geheim naar Rusland was gegaan om meer ondersteuning te vragen voor de regeringstroepen.

De gevechten tussen de demonstranten en de politie hielden aan en escaleerden uiteindelijk op 18 februari in Mariinsky Park, toen de politie met scherp op demonstranten begon te schieten. Er vielen 26 doden en 1100 gewonden. Vitaliy Zakharchenko, de toenmalige minister van binnenlandse zaken, had hier zelf opdracht toe had gegeven. Als direct gevolg hiervan stapte de zittende regering op en kreeg de oppositie de macht in handen. Deze dwong Janoekovytsj zijn ontslag in te dienen op basis van zijn geveinsde ziekte en het geheime overleg. Janoekovytsj stemde in en vluchtte het land uit. Oekraïne was bevrijd. Het volk had gewonnen.

Als dank voor zijn inzet werd Klitschov later door het volk verkozen tot burgemeester van Kiev. Ondanks alle inzet hiervoor is het nog steeds geen vrede in de Oekraïne. De oligarchen die vroeger grote invloed hadden op het parlement proberen nog steeds via allerlei omwegen het land de destabiliseren.

De inwoners van de Oekraïne hebben gevochten en sommigen hebben hun leven gegeven voor het samenwerkingsverdrag. Ook zij willen een stabiele economie en een einde aan corruptie. Ze willen niet meer onder invloed staan van Rusland, maar zich spiegelen aan de Europese normen en waarden. Heel Europa is het daarmee eens, behalve een groep Nederlandse roeptoeters die geen idee hebben waar het allemaal over gaat en die geen idee hebben wat voor ellende zich heeft afgespeeld in Kiev. Hoe rebels het ook is om lekker NEE te brullen tegen de EU door de Oekraine de samenwerking met de EU-landen te ontzeggen, bedenk je wel dat de burgers in de Oekraine de straat op zijn gegaan om deze overeenkomst getekend te krijgen. Ze willen dolgraag met Europese landen samenwerken en zijn de corruptie zat. Laat de doden op Maidan niet voor niets zijn geweest.