“Privacy niet de winnaar van de Big Brother Awards”

Gisteravond werden de Big Brother Awards uitgereikt in de Stadsschouwburg in Amsterdam, en uw favoriete margeblog was erbij om live verslag te doen. Even buiten beschouwing latende dat de redacteur van dienst zich niet kon vinden in het feit dat hij de uitslag van de awards op Nu.nl aan het lezen was terwijl op het podium “een spannend moment” voor de eerste award werd aangekondigd, waren er toch wel wat verbeterpuntjes.

We gaan even voorbij aan het Google-paspoort een de DJ-introductie en duiken direct in de Expert-award. Even voor de duidelijkheid: de Big Brother Awards bestaan uit een Expert-prijs en een Publieksprijs. De laatse is dus ‘by popular vote’, maar de eerste wordt, naar wij aannemen, goed over nagedacht. Die prijs ging naar de korpschef van de politie, wegens predictive policing. Minority Report. De korpschef kwam zelf de award in ontvangst nemen en had een prima verhaal over de toepassing van de huidige techniek: Er wordt d.m.v. een algoritme op big data-gebied vastgesteld waar er een verhoogde kans is op woninginbraak, en dan sturen ze daar agenten in herkenbare auto’s en uniformen heen als preventiemiddel. Dat leidt dan tot 20% minder woninginbraken.

Dat is nogal een moeilijk stukje logica om tegenin te gaan: in dit geval is big data de gemene deler en op basis van algoritmes wordt een stukje criminaliteitspreventie naar de mensen toe toegepast. Terecht werd er weliswaar daarna opgemerkt dat de politie in tien jaar tijd meer toegang tot gegevens heeft gekregen maar per jaar 100k minder misdrijven opheldert – afgezien van de instortende kwaliteit van het OM. Hoe terecht dat ook als argument wordt ingezet, als je Award-ontvanger zo’n sterk verhaal heeft te vertellen terwijl het verhaal van andere genomineerden, volgens de officiele presentatie, rammelt aan alle kanten, heb je misschien de verkeerde winnaar gekozen. De term Minority Report is namelijk niet heel terecht bij een organisatie die alleen maar wil weten wanneer er op bepaalde plekken misschien beter zichtbare agenten in de buurt kunnen zijn. Daarmee wint een ontvanger van de Big Brother Awards moreel gezien de avond, en verliest de privacyvoorvechter. Ten opzichte van de nominatie van bijvoorbeeld Hotel van der Valk, die vrijwillig, ongevraagd en structureel klantgegevens naar de politie doorspeelde niet een heel sterk verhaal.

Cue een tussenstuk met een vlaamse dame die een verhaal hield over Facebook – waar ze uiteindelijk vanaf stapte om 14 (HOEVEEL?) maanden later weer een pseudoprofiel aan te maken – terwijl ze daarbij beelden vertoonde van de geboorte van een meisje. Als u het niet gezien heeft: wees blij, want dit soort close-ups zal je niet tegenkomen op Facebook, waar op onnavolgbare wijze het verhaal wel over ging. Het punt ervan? Volstrekt onduidelijk gebleven.

De ontvanger van de publieksprijs was Ronald Plasterk. Daar was niemand verrast over want dat had inmiddels iedereen allang gelezen, wellicht deels omdat uw redacteur bij de vorige award al in de zaal geroepen had “ja, dat stond net ook op nu.nl”, maar we dwalen af. Ronald Plasterk kwam zelf ook de prijs in ontvangst nemen en had, tussen het boe-geroep uit de zaal door, een ontzettend slecht verhaal over het gebrek aan terroristische aanslagen dat niet vanzelf was gegaan en het incident bij de Thalys. Ja, ook uw redacteur dacht even dat het om de schijtterorist ging, maar hij bedoelde de Kalasjnikov-scene, die door niemand voorkomen werd. Dat kan namelijk niet, gaf Plasterk in zijn eigen speech al toe. “Maar moeten we dan helemaal niets doen?” Nou, laten we eens zien: Het dak kan lek gaan. Daar liggen dakpannen op. Zullen we gewoon preventief 14.000 dakpannen kopen in allerlei soorten en maten? Dan kunnen we nog steeds niet voorkomen dat het dak lek gaat – meestal niet door dakpannen – maar dan doen we tenminste IETS.

Na een stukje ‘maar is het kunst’ met fietsen, een oude ghettoblaster en Segways waarbij uw redacteur 14 minuten wazig voor zich uit heeft zitten staren en toen nog niet wist waar hij naar had zitten kijken, kwam wat uiteindelijk wel het hoogtepunt van de avond was. Max Schrems was namelijk niet zoals aangekondigd in Amsterdam, maar er werd wel even een live Skype-verbinding met Zwitserland aangezwengeld. De privacyvoorvechter, die via verschillende rechtbanken onder andere de Safe Harbour-regeling voor de VS gesloopt heeft, kreeg de mogelijkheid een aantal vragen te beantwoorden en presenteerde zich met verve en charisma. Op de vraag wat de gewone burger kan doen om z’n privacy beter te waarborgen is hij nuchter en realistisch: “Doe wat je kunt, gooi geen dingen onversleuteld op internet. Maar als je in een gebouw loopt controleer je ook niet continu de fundering en de bedrading. Je gaat ervan uit dat dat in een democratie geregeld is door mensen die weten waar ze mee bezig zijn.” Dat moeten we voor privacy ook hebben. “Maar tenzij ik de Koning van Europa ofzo ben, ben ik helaas niet in de positie om dat te regelen.”