Een groep van 4 vooraanstaande Chinese neurobiologen werkt nu al weken onafgebroken aan één baanbrekend onderzoek. Zij hebben van de Chinese regering één fundamentele opdracht gekregen. Dag en nacht, in het diepste geheim, werken zij aan hun allesbepalende missie. In hun laboratorium in Shanghai doen zij een reeks opmerkelijke experimenten. Dat alles met maar één doel; het verklaren van de werking van de het menselijk brein. De hersenpan moet blootgelegd en daarvoor is doorzettingsvermogen nodig, héél veel onderzoek, terabytes aan data, nog meer geduld, maar vooral apen. Heel veel apen.
Apen, beter bekend als “de Makaak” oftewel “Resusaap”. Deze apen worden vanuit alle windstreken massaal aangevoerd. Want de druk is hoog. Vanuit heel China kijkt de politiek, wetenschap én militaire top aandachtig mee. De resultaten, indien succesvol, zullen ontzettend belangrijk zijn voor de eigenwaarde van het Chinese volk. De Resusapen worden aan grondig onderzoek onderworpen. Dit moet uitwijzen of ze in staat zijn om een zelfbeeld aan te leren. De neurobiologen willen weten of een aap zelfbewust kan handelen. Ontwikkelde cognitieve eigenschappen kunnen de weg vrijmaken voor hoogwaardige intelligentie. Allereerst moet dus bewezen worden dat een aap in staat is om zichzelf te zien én te beoordelen. Zelfreflectie begint met een spiegel. De Chinezen creëren dus een opstelling waarbij het proefdier met een spiegel geconfronteerd wordt. De primaat wordt in een hokje gestopt waar een spiegel is geplaatst. Omdat het beestje het fenomeen helemaal niet kent, is het de eerste keer dat de aap zichzélf ziet. De resultaten zijn verbluffend.
De aap kijkt als eerste naar…..zijn reet! (Wij van de redactie vinden dat dan weer niet zo bijzonder. Wij kijken ook de hele dag vol bewondering naar Reet!)  Vervolgens inspecteert hij zijn geslachtsdelen (Frisco! Hierheen!). Dit experiment wordt tientallen malen herhaald met verschillende apen, maar steeds bewonderen ze hun reet en geslachtsdelen. Het staat dus nu onomstotelijk vast dat een aap begrijpt wat hij in de spiegel ziet én de aap weet waar de prioriteiten liggen. De wetenschappers doen een rondedansje, spreken van een doorbraak. De militaire top is tevreden en wil vervolgonderzoek. De politiek trekt de beurs. Vervolgens wordt het proefdier nog met lasers bewerkt: de aap kijkt in de spiegel en krijgt iets lekkers als hij de laserspot op zijn gezicht kan aanraken. Dit wordt een aantal keren herhaald. Na een tijdje is dus aangeleerd naar zichzelf te kijken.
Er zijn niet veel dieren die dit kunnen. Een hond zal het niet begrijpen, katten worden agressief. Maar bijvoorbeeld bij olifanten kan het wél. Het Chinese onderzoek is ontzettend belangrijk. Zelfreflectie is samen met gelijkwaardigheid en wederkerigheid de basis van de empathie. Daarin ligt veel verklaring voor ons gedrag, waarom we dingen doen en waarom we bepaalde zaken juist laten. Maar natuurlijk het allerbelangrijkste resultaat van dit onderzoek: Altijd eerst naar je reet kijken.
Maar als je het een beetje in perspectief plaatst valt het wel weer mee hoor.
Dit zijn van die onderzoeken die ze bij Dolfijnen jaren geleden ook hebben gedaan…
http://www.pnas.org/content/98/10/5937.short
toegegeven, ze kijken wat minder naar hun reet, maar weten net zo goed dat het om een reflectie van zichzelf gaat.
Zag net op wikipedia een aardig lijstje… aapachtigen zijn redelijk goed vertegenwoordigd, maar ook veel andere soorten zijn ondertussen aan de lijst toegevoegd:
Bonobo, chimpanse, urang utang, ..
asiatische olifanten, maar ook eksters.
Kortom, het is maar de vraag hoe de relatie met cognitieve intelligentie nou werkelijk ligt.
Tijd om onze alzheimer middeltjes maar eens op de hele groep uit te proberen…
Voor alle zekerheid mijn reactie maar wel even afsluiten met: “I for one welcome our new ancesterial-brother overloards”
Ik herhaal het nog maar een keertje: die beesten zijn niet slim, wij zijn gewoon dom. Wij zijn nauwelijks meer begaafd dan andere slimme zoogdieren, maar wij hebben wel een paar enorme voordelen. Ten eerste: de [url=http://lowres.cartoonstock.com/youth-opposable_thumbs-teenagers-teens-teenage_girls-phones-mbcn662_low.jpg]Opponeerbare Duim[/url]. Ten tweede: ons taalvermogen. Zelfbewustzijn is leuk, maar (wat mij betreft) niet de apex van cognitieve vermogens.
Overigens zijn de beweringen aan het eind van het stukje een beetje luchtfietserij. “Zelfreflectie is samen met gelijkwaardigheid en wederkerigheid de basis van de empathie.” Haha.
Neil Degrasse Tyson denkt nog een stapje verder: https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=aTZyVZBtP70#t=489
Bij apen kan hun Reet inspecteren juist een teken zijn dat ze het nog niet helemaal begrijpen. Je reet tonen aan een andere aap betekent ongeveer zoveel als “yes, you’re my daddy, don’t hurt me”. Maar in dit geval lijkt het inderdaad gewoon een gezonde interesse in het zaakje te zijn, en die vlekkentest doen die apen inderdaad helemaal goed.
Dat eksters en meer van hun familieleden voor een vergelijkbare test slaagden is trouwens veel minder opzienbarend dan het misschien klinkt. Kraaiachtigen zijn op allerlei manieren reteslim (maar dan weer niet net zo letterlijk als die aap). Zoek bijvoorbeeld maar eens op Betty, een kraai die van de onderzoekers moest snappen dat je een emmertje wel met een haakje maar niet met een recht ijzerdraadje uit een buis kan vissen. Toen een andere kraai er met het haakje vandoor ging bleek Betty echter nog meer te snappen, namelijk dat ijzerdraad, in tegenstelling tot eigenlijk elk natuurlijk materiaal dat ik kan bedenken, tot een haakje omgebogen kan worden,